topimage thelmatodd

topimage lawrence

topimage stanollie

topimage_filmlijst

Zoeken

De Wereld van Laurel en Hardy.

Stan Laurel en Oliver Hardy vormen het beste komische duo dat de film ooit voortbracht. Laurel en Hardy zijn internationaal bekend bij jong en oud en dit terwijl zij meer dan een halve eeuw geleden hun laatste film hebben gemaakt. Tussen 1927 en 1951 maakten Laurel en Hardy 105 films. Hun oeuvre bestaat uit 81 korte en 24 lange speelfilms (zie ook: De complete filmlijst). Dit waren tussen 1927 en 1929 al 28 korte zwijgende films. Na 1929 maakten zij moeiteloos de overgang naar de geluidsfilm en maakten zij nog 53 korte en 24 lange films. De korte films hebben een speelduur variërend van 20 tot 30 minuten. De lange speelfilms wisselen van krap een uur tot anderhalf uur. De films boden en bieden nog steeds ongecompliceerd vermaak aan een grote en zeer uiteenlopende schare fans en de twee worden dan ook niet voor niets meesters van de slapstick genoemd. Hun films zijn op geen enkele manier gedateerd of traag geworden. De films van Laurel en Hardy zorgen bij speciale voorstellingen nog steeds voor uitverkochte en enthousiaste zalen.

 

 

 

De Hal Roach Studio.

harrold lloyd in safety last 1923
our gang
charley chase
stan laurel in  get em young 1926
duck soup 1927
do detectives think 1927
the music box 1932
met hal roach tijdens de oscar uitreiking 1932
achumpatoxford004
stan laurel en charlton heston 1963

In 1926 begon Stan Laurel als scenario schrijver en regisseur in de Hal Roach Studio. Af en toe viel hij, als het moest, wel eens in voor een acteur. Het werken achter de schermen gaf hem zoveel voldoening dat hij het acteren niet bepaald miste. Ook Oliver Hardy had in januari 1926 een vast contract getekend bij de Roach Studio en werd ondergebracht bij de ‘Comedy All Stars’, het gezelschap komieken dat voor Hal Roach werkte. Tot dit gezelschap behoorden ook onder meer Harold Lloyd, Charley Chase, James Finlayson en Our Gang.

our gang 1929

Our Gang

Our Gang staan ook wel bekend onder de naam Little Rascals. De films met deze groep kinderen waren naast Harold Lloyd voor de komst van Laurel en Hardy de kaskrakers van de Roach Studio.

In oktober van 1926 zou Oliver Hardy de hoofdrol gaan spelen in Get 'Em Young. Een film waarvoor Stan Laurel de regie zou doen. Op de avond voor de opnames verwonde Oliver zijn hand tijdens het koken en kon de rol niet spelen. Een onwillige Stan moest met een salarisverhoging worden overgehaald om voor Hardy in te vallen. Deze film, geregisseerd door Fred L. Guiol, had zoveel succes dat Stan Laurel, onder druk van Hal Roach, zich moest neerleggen bij het feit dat hij, als de geboren komiek, verder moest als acteur in de Roach Studio. Datzelfde jaar speelden Laurel en Hardy samen in 45 Minutes From Hollywood, maar hadden in deze film geen enkele scene samen. Het is in Duck Soup (1927), gebaseerd op een sketch van Stans vader, waarin Laurel en Hardy voor het eerst als duo optreden (het script werd trouwens in 1930 opnieuw gebruikt in de film Another Fine Mess, ditmaal met geluid). Na Duck Soup speelden zij nog in een negental films samen maar niet echt als duo. Maar als zij een scene samen hadden was er al een ongelooflijke uitstraling. Het was in Do Detectives Think? (1927) waar ze weer echt als duo optraden. In deze film dragen ze voor het eerst de gekreukte maar waardige pakken en de bolhoeden die de rest van hun carrière hun handelsmerk zouden blijven. Het beste komische duo uit de filmgeschiedenis is geboren!

Hal Roach claimde later het duo Laurel en Hardy ontdekt en samengevoegd te hebben. Maar het was Leo McCarey, productieleider en regisseur in de Roach Studio, die in Laurel en Hardy het ideale komische duo zag en er op aandrong dat beiden samen verder moesten. Ook Fred L. Guiol, de regisseur die een groot aantal van de eerste Laurel en Hardy films regisseerde, zal hier zeker een bijdrage aan hebben geleverd.

Langzaam maar zeker begon ook Stan Laurel te geloven in een succesvolle samenwerking met Oliver Hardy en hij begon grappen te bedenken en scripts te schrijven voor de typetjes Stan en Ollie. En de samenwerking bleef niet zonder succes want in 1929 waren de Laurel en Hardy films de populairste serie in de Roach Studio.

In 1929 deed de geluidsfilm zijn intrede en dat betekende voor veel acteurs en komieken het einde van hun carrière. Acteren met geluid, dialogen en een heldere herkenbare stem bleek voor veel acteurs een te grote overstap. Echter niet voor Laurel en Hardy, de verandering van de zwijgende naar de gesproken films kostte hen geen enkele moeite. Integendeel ze werden er alleen maar populairder door. Het Britse accent van Stan Laurel in contrast met het Amerikaanse accent van Oliver Hardy in de grappige dialogen gaven een extra komische noot. Hun eerste geluidsfilm was Unaccustomed As We Are, opgenomen in 1929. Vrijwel elke film werd een groot succes. In de jaren dertig waren Laurel en Hardy op het toppunt van hun roem. Hun korte film The Music Box werd in 1932 bekroond met een Oscar voor de beste korte comedy. Veel schrijver en regisseurs, waaronder o.a. James Parrot, Charley Rogers James W. Horne, werkten mee aan de Laurel en Hardy films. Maar het was toch Stan Laurel die het merendeel van de scripts schreef, zich bemoeide met de regie en zelf actief bij de eindmontage aanwezig was. Oliver Hardy bemoeide zich zelden met het verhaal of de voorbereiding van een film hij vertoefde liever op de golfbaan of amuseerde zich bij de paardenraces. Maar eenmaal op de set, waar op aandringen van Stan Laurel veel geïmproviseerd werd, droeg hij als meesterlijk acteur zijn steentje bij. In 1931 werd met Pardon Us al de eerste lange Laurel en Hardy film geproduceerd. Oorspronkelijk zou dit een korte twee-akter worden maar de kosten van de decors waren zo duur dat Hal Roach, gedwongen door de op dat moment opkomende economische crisis, besloot er een lange speelfilm van te maken.

Rond 1935 werd de vraag naar de kortere twee-akters minder en in dat jaar was Thicker Than Water de laatste korte film die Laurel en Hardy zouden maken. Het was ook in die periode dat de onenigheid tussen Stan Laurel en studiobaas Hal Roach ontstond. Roach was van mening dat de typetjes Stan en Ollie de verhaallijn van een lange film niet konden dragen. Hij wilde steeds meer gezongen nummers in de films met een romantisch verhaal als subplot. Stan Laurel vond dat dit alleen maar af zou leiden van de humor van hem en Hardy. Stan Laurel en Oliver Hardy stonden niet als duo onder contract bij Roach. Hun contracten liepen ook niet gelijktijdig af zodat de sluwe studiobaas ze tijdens contract en salaris onderhandelingen tegen elkaar kon uitspelen, ook dit was Laurel een doorn in het oog. Met de intrede van de lange speelfilms begon Roach ook de creatieve inbreng van Stan te beperken. In 1939 liep deze ruzie zo hoog op dat dit leidde tot het ontslag van Laurel. Hij gaf hiervoor als reden op de negatieve publiciteit die Stan Laurel had met zijn liefdesleven en scheidingen. (lees ook: Stan Laurel ’s liefdesleven). Stan had niet de reputatie die men van een familie-komiek verlangde, Roach had al eerder Stan een juridisch document laten ondertekenen waarin hij moest beloven niets aanstootgevends meer te ondernemen. Datzelfde jaar nog koppelde hij Oliver Hardy (wiens contract nog doorliep) aan Harry Langdon voor de film Zenobia. Deze film flopte totaal en Hal Roach moest met hangend pootjes terug naar Stan Laurel, de ruzie werd bijgelegd en Laurel en Hardy kregen een contract als duo. Ze maakten nog twee films voor Hal Roach. A Chump At Oxford en Saps At Sea, beiden geproduceerd in 1940. Na deze films braken Laurel en Hardy met Hal Roach en tekenden contracten met enkele grote studio‘s als 20th Century Fox en Metro-Goldwyn-Mayer. Na het vertrek van Laurel en Hardy ging het niet meer zo goed met de Hal Roach Studio. In 1942 moest Hal Roach het leger in en luitenant-kolonel Roach ging voortaan instructie en propaganda films maken. De ‘Fun Factory’ waar Stan Laurel en Oliver Hardy hun beste films maakten behoorde tot de geschiedenis.

 

Een nieuw begin in de grote studio‘s:

20th Century Fox en M.G.M.

Door de contracten met deze grote studio’s hoopten Stan Laurel en Oliver Hardy meer artistieke vrijheid te krijgen voor de toekomstige films. Dit liep echter heel anders dan verwacht. Laurel en Hardy werden enkel aangenomen als acteurs. Zij hadden geen enkele inspraak in het verhaal en improvisatie, iets waarin zij in de Roach Studio uitblonken, was al helemaal uit den boze. Voor deze studio’s golden de komedies slechts als bijwerk en werden in hoog tempo en goedkoop geproduceerd. Stan Laurel en Oliver Hardy maakten voor 20th Century Fox en M. G. M. een achttal lange speelfilms. Dat deze producties toch erg succesvol waren is alleen maar aan Laurel en Hardy te danken die als acteurs ook hier steeds het beste van hun kunnen lieten zien.

 

Laurel en Hardy in het Theater.

laurel hardy op toneelNa de Tweede Wereld Oorlog besloten Laurel en Hardy in Europa te gaan optreden in theatershows. Zij treden op met de door Laurel geschreven sketch The Driver’s Licence in bijna alle Europese hoofdsteden. Overal waar ze aankomen is de ontvangst reusachtig en het publiek loopt uit overal waar het duo verschijnt. In Europa waren zij altijd al populairder dan in Amerika. Op 3 november 1947 traden zij in Londen Palladium zelfs voor Koning George V en Koningin Elisabeth op.

 

Atoll K, de laatste en overbodige film.

atoll k  1951Laurel en Hardy waren na de Tweede Wereld Oorlog in Europa nog steeds ongekend populair. Veel van hun films kwamen nu pas in de bioscopen of werden opnieuw vertoond. Zo kwam het dat het duo zich liet verleiden tot de Frans-Italiaanse coproductie met de titel Atoll K. Het slechte scenario en de taalbarrière met zowel de regisseur als ook de andere spelers zorgden er dan ook mede voor dat deze laatste film voor Stan Laurel en Oliver Hardy een ramp werd. De regie-assistente was de enige die Frans, Italiaans en Engels sprak. Alle acteurs zeiden hun tekst in hun eigen taal, waardoor het nagenoeg niet mogelijk was om te improviseren. Bovendien werd Atoll K niet in verhaal volgorde opgenomen, zodat het voor Stan vrijwel onmogelijk was om eigen ideeën aan het draaiboek toe te voegen. Men begon te filmen begin augustus 1950. Tijdens de opname heerste er een hittegolf waardoor Hardy’s gezondheid snel achteruitging. Zijn hartslag werd onregelmatig. Ook Laurel werd ziek, hij kreeg pijn aan zijn prostaat, viel meer dan 20 kilo af en moest tussentijds in het ziekenhuis worden opgenomen. Oorspronkelijk zou het filmen 12 weken in beslag nemen, het werden bijna 12 maanden. Laurel en Hardy bleven op de set aanwezig omdat zij zich verplicht voelden de film te voltooien. Toen in april 1951 de film eindelijk klaar was vlogen Laurel en Hardy snel terug naar Californië om weer bij te komen.

 

De televisie.

Op 1 december 1954 staat het Amerikaanse televisieprogramma This is Your Life volledig in het teken van Laurel en Hardy. Hun eerste gezamenlijke live optreden op het 'kleine scherm'. Dat dit tevens hun laatste optreden is, kunnen beiden niet vermoeden. Dit onaangekondigde tv debuut valt bij Stan Laurel niet in goede aarde, hij houdt er niet van om onvoorbereid op te treden en de gesprekken tussen de presentator Ralph Edwards en Stan verlopen daarom vrij stroef. Edwards hoort zichzelf graag praten en geeft het duo weinig kans om wat in te brengen.

stan laurel en oliver hardy -de laatste foto samen 1956
stan laurel aan zijn schrijverstafel 1963

In 1955 komt de zoon van hun oude studio baas, Hal Roach Jr., met het idee om een televisieserie in kleur met Laurel en Hardy te produceren. Stan die altijd goed met Roach Jr. kon opschieten, begint enthousiast te schrijven voor de serie van een uur, die Laurel en Hardy's Fabulous Fables moet gaan heten. Helaas zal deze serie wegens de slechte gezondheid van Oliver Hardy niet doorgaan. Oliver valt in zeer korte tijd meer dan 70 kilo af en krijgt op 14 september 1956, vroeg in de ochtend, zijn eerste beroerte die zijn spaakvermogen en zijn bewegingen sterk beperken. Hij zal hier niet meer van herstellen. Op 7 augustus 1957 overlijdt Oliver Hardy. Stan houdt na de dood van Oliver zijn belofte dat hij nooit zal optreden zonder zijn partner en leidt daarna een teruggetrokken leven. Wel blijft hij met veel plezier schrijven en stuurt vaak zijn ideeën op naar vrienden, o.a. voor de televisieshows van Jackie Gleason, Art Carney, Lucille Ball en Jack Benny. Televisie kijken doet Stan graag en veel. Tot zijn grote ergernis ziet hij dat er in de Laurel en Hardy films op tv veel wordt geknipt en gekort om deze tussen de reclameblokken te laten passen. In 1963 krijgt Stan Laurel een ere Oscar ‘de Screen Actors Guild Award ‘ voor zijn bijdrage en het pioniers werk in de beginjaren van de film. Stan had veel respect voor zijn fans en zelfs op zijn oude dag beantwoordde hij al hun brieven persoonlijk. Stan Laurel overleed op 23 februari 1965 aan een hartaanval.

 

Door: Math Lenzen

Verwante artikelen

Stan Laurel
Oliver Hardy
De complete filmlijst
Meesters van de slapstick
The Stock Company

Foto Showcase

Polls

Digital Remastering van L&H Films

De films zijn kunst, daaraan verander je niets - 22.5%
Alleen om omzuiverheden eruit te halen - 22.5%
Maak ze maar perfect maar wel zwart-wit - 40%
Inkleuren mag, maar houd het orgineel - 8.8%
Compleet inkleuren alsof ze zo zijn gemaakt - 6.3%

Aantal stemmen: 80
Stemmen op deze enquete is niet meer mogelijk. op: 01 dec 2013 - 00:00